Giải các bài trắc nghiệm IQ vừa là cách rèn luyện quan sát, suy luận, nhận định sắc sảo, vừa là một kiểu thư giãn rất tốt
Thông thường các bài trắc nghiệm IQ nếu chưa được giải thì trông rất khó, và khi giải ra được rồi thì thấy... dễ òm
Muốn chúng dễ ngay cả khi còn là đề bài thì có 2 cách: 1 là ta giải nhiều bài tập để có kinh nghiệm, 2 là rút ra vài quy luật chuẩn xác từ hoạt động đó
Trong toán học có một phép thần thông gọi là phép Quy nạp, được sử dụng từ trước công nguyên bởi các vị lão tổ Platon, hoặc Aristoteles. Gọi là thần thông vì nhờ nó mà từ cái đã biết đơn giản, qua vài bước lý luận, ta sẽ rút ra được cái kết luận tổng quát, khiến nhiều khán giả cứ ngẩn ngơ
Nguyên tắc quy nạp như sau:
Để chứng minh một mệnh đề P(n) là đúng với mọi n∈ N, ta tiến hành mấy bước sau:
Bước 1. Chỉ ra rằng mệnh đề P(1) đúng
Bước 2. Giả sử mệnh đề đã đúng với mọi n = k ∈ N
Bước 3. Ta chứng minh mệnh đề P(k + 1) cũng đúng
Bước 4. Kết luận P(n) đúng với mọi n∈ N
Không riêng gì toán học, mà trong đời sống lý luận người ta cũng hay dùng phép Quy nạp đấy, thường nhắc đến nhất có lẽ là mệnh đề "con người thì ai cũng phải chết". Có lẽ phần lớn các bài trắc nghiệm IQ hiện nay đều mặc nhiên dựa trên nguyên tắc quy nạp
Trong một đề trắc nghiệm thì mệnh đề P(n) là cái mà ta phải đi tìm, chứ không được tuyên bố trước, cho nên khi nhìn các đề trắc nghiệm chúng ta thấy nó bí ẩn hoàn toàn là vì thế
Sau đây là vài ví dụ để luyện cách giải các trắc nghiệm IQ thường thấy hiện nay. Các lời giải được ẩn để không làm ảnh hưởng đến suy luận của bạn đọc
1. Ví dụ 1: Điền số thích hợp vào dấu hỏi chấm trong hình sau
Nhìn vào, ta thấy có 3 cặp số có tổng bằng 10:
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQaZCOXdZgPayc6G81E-GYRPoMMHue14qL9uOO5Casq5sQyXmZk8qEu6MnbpmWLTk9n6fWJMxF02NdLzwgtNJeCotv_MwqLiI_ejqkWnN7U06n-y_AHysgQsWh3f4PPNhyphenhyphenNl0DHDg7UqI/s1600/2.jpg)
Kế đến lại thấy có 4 cặp số có tổng bằng 7:
Suy ra cặp còn lại cũng phải có tổng bằng 10. Tức là ? + 2 = 10. Vậy dấu ? là số 8 chuẩn cơm mẹ nấu luôn rồi
Như vậy mệnh đề P(n) trong bài trên là: Tổng của các số trong hình vuông 2x2 luôn bằng 17
Ta thấy với hình vuông đầu tiên: 2+5+7+3=17 là đúng
Với hình vuông thứ hai: 7+3+6+1=17 cũng đúng
...
Với hình vuông thứ k: 5+3+?+1=17 => ?=8
Từ bài trên ta thấy có 4 bước thường trải qua để giải 1 bài trắc nghiệm là:
Nhìn - Nhẩm - Luận - Chốt
Mỗi câu trắc nghiệm chỉ cho phép ta hoàn thành trong từ 1 - 2 phút nên 4 bước trên ta phải thực hiện thật nhanh và chính xác
Đối với các con số nguyên dương thì P(n) thường là sự nhóm, thực hiện các phép cộng, trừ, nhân, chia, bình phương, khai căn bậc hai theo nguyên tắc nào đó. Nguyên tắc đó càng rắc rối cầu kỳ thì đề bài càng khó giải
2. Ví dụ 2: Các số còn thiếu là số nào
(theo chiều kim đồng hồ)
A. 19-16-35B. 21-27-37C. 20-14-34D. 18-15-36
Đây là trường hợp đáp án cũng là 1 dữ liệu của đề
Thuộc bảng cửu chương, nắm vững quy tắc chia hết cho số 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, số nguyên tố, số chính phương, dãy fibonacy, dãy số chẵn, dãy số lẻ, dãy cấp số cộng với công sai d, dãy cấp số nhân với công bội p, phân tích một số thành các thừa số nguyên tố, tìm ước số chung lớn nhất, bội số chung nhỏ nhất... là điều cần thiết để ta hoàn thành bước Nhìn - Nhẩm trong thời gian ít nhất
3. Ví dụ 3: Điền số thích hợp vào ô trống
Nhìn: Ta thấy các số xếp theo hình kim tự tháp, càng lớn khi càng lên cao => thể hiện tổng số hoặc tích số
Nhẩm:
8+3=11
3+6=9
6+4=10
9+10=19
Luận: Trong mỗi tam giác, tổng của 2 số nằm ở đáy thì bằng số ở đỉnh
Chốt: Suy ra ?=11+9=20 là số thích hợp
4. Ví dụ 4: Tìm số còn thiếu
5. Ví dụ 5: Điền số thích hợp vào ô trống
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3Fku0nP7KGTxwu1V-IYCBp-budmHhBM9Mte7Kgzp8NMDA3w-OPYW3zpyeusDnD9dlh1ZAszcORmokPPfWvDZB6mACbVA6vta_-qmi2TOxysxLsECyCenFHQYfrDK3RZe0bCcNllXYDb8/s1600/5-1.jpg)
Thử cộng các số theo hàng ngang, ta không tìm ra được quy luật chung nào. Thử cộng các số theo hàng dọc ta có:
7+4+1+3+5=20
6+9+3+8+4=30
5+2+7+4+2=20
7+8+3+9+3=30
6+1+2+9+2=20
Cho nên cột cuối sẽ có tổng bằng 30:
3+9+7+5+?=30 => ? = 6
6. Ví dụ 6: Điền số thích hợp vào ô trống
Bạn Loc Quang tìm thấy 1 quy luật khác: Tổng các số trên các cạnh tam giác đều bằng 25. Thật vậy
9+2+6+8=259+7+5+4=25
Suy ra cạnh kia cũng vậy
4+6+?+8=25 => ?=7
Tuy nhiên cách giải này không đá động tới sự xuất hiện của số 7 huyền thoại nằm trong tâm, cho nên không đúng, như bạn Tùng Bùi Thanh đã nhận xét
7. Ví dụ 7: Số nào thay thế cho dấu ?
A. 40B. 41C. 42D. 43E. 47
Cộng các số theo hàng ngang hoặc theo hàng dọc đều chả thấy quy luật gì (Máy tính bỏ túi, cây bút, tờ giấy nháp kết quả là rất cần để làm bài trắc nghiệm IQ nhanh gọn hơn)
Nhìn cột thứ 3, ta thấy đó là các số chính phương tăng dần: 16, 25, 36, 49, 64
Nhìn cột thứ 4, ta thấy đó là các số nguyên tố tăng dần:31, 37, ?, 43, 47
Vậy ? là số nguyên tố 41. Đáp án B là đúng
Không hiểu cột 1 và cột 2 nó có nguyên tắc gì. Cột 1 gồm toàn các số lẻ. Cột 2 gồm toàn các số chẵn. Nếu ta sa đà vào tìm tòi thì rất tốn thời gian. Điều này cho thấy đây là đề trắc nghiệm IQ khá thú vị, nêu lên cái tinh thần IQ là:
Vài manh mối hợp logic là đủ để rút ra kết luận
Quy luật P(n) có thể là: Các số trong mỗi cột đều có 2 chữ số và tuân theo 1 quy luật xác định: Lẻ, chẵn, chính phương, nguyên tố
8. Ví dụ 8: Trường hợp nào dưới đây bị sai?
9. Ví dụ 9: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. Số 11B. Số 13C. Số 12D. Số 15E. Số 16F. Số 14
Bước Luận nếu thấy rắc rối thì bỏ qua để tiết kiệm thời gian
10. Ví dụ 10: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. Số 1B. Số 2C. Số 3D. Số 4
11. Ví dụ 11: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 1523B. 1417C. 1360D. 1198
12. Ví dụ 12: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 4B. 5C. 6D. 7E. 8F. 9
13. Ví dụ 13: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 1B. 2C. 3D. 4E. 5
14. Ví dụ 14: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 99B. 110C. 125D. 145E. 155
15. Ví dụ 15: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 4B. 5C. 6D. 7
16. Ví dụ 16: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 5B. 7C. 1D. 0E. 11
17. Ví dụ 17: Tìm số còn thiếu trong ô trống
A. 18B. 21C. 29D. 33
18. Ví dụ 18: Số nào không hợp quy luật?
A. 4B. 17C. 188D. 322
19. Ví dụ 19: Điền vào dấu ? số nào dưới đây:
A. -2B. -6C. 3D. 48
20. Ví dụ 20: Điền số còn thiếu vào ô trống:
A. 56B. 54C. 58D. 52
21. Ví dụ 21: Điền số thích hợp vào ô trống
Bạn ngo hang góp ý thêm 1 cách giải khác: Ta thấy trong mỗi hàng, tích của hai số đứng đầu thì bằng tổng của hai số đứng sau:
6 x 2 = 4 + 8
4 x 4 = 5 + 11. Cho nên:
7 x 3 = 6 + ? => ? = 15 là đáp án
Hai cách giải cho 2 kết quả khác nhau (16 và 15). Trong trường hợp này người ra đề nên cho thêm các tùy chọn A, B, C, D... để loại bớt một đáp án, thì hay hơn.
Xin cám ơn bạn ngo hang
22. Ví dụ 22: Số nào sẽ thay thế cho dấu ?
23. Ví dụ 23: Số nào sẽ thay thế cho dấu ?
A. 25B. 28C. 30D. 35E. 39
24. Ví dụ 24: Số nào sẽ thay thế cho dấu ?
A. 981B. 879C. 610D. 450E. 281F. 110
25. Ví dụ 25: Số nào sẽ thay thế cho dấu ?
A. 1B. 2C. 3D. 4E. 5F. 6G. 7
26. Ví dụ 26: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 4B. 7C. 14D. 17E. 27
PS: Cách giải trên kém thuyết phục. Mặc dù manh mối xem chữ nhật đó như 1 cái đồng hồ là gợi ý rất tốt, tuy nhiên ta đã đi sai hướng. Đáng lẽ phải phân tích theo kiểu này:
Nhìn 1 mặt đồng hồ ta thấy có 2 cái đặc điểm
- Các tổng của mỗi cặp số nhìn nhau qua tâm tạo thành 1 cấp số cộng (công sai bằng 2)
1+7=8
2+8=10
3+9=12
4+10=14
5+11=16
6+12=18
- Các hiệu của mỗi cặp số nhìn nhau qua tâm cũng tạo thành 1 cấp số cộng khác (công sai bằng 0)
7-1=6
8-2=6
9-3=6
10-4=6
11-5=6
12-6=6
Với gợi ý đó thì nhìn lại hình chữ nhật, xem thử các hiệu của mỗi cặp số nhìn nhau qua tâm có tạo thành 1 cấp số cộng hay không?
12-11=1
19-17=2
17-14=3
9-5=4
21-16=5
Rõ ràng là 1 cấp số cộng, công sai bằng 1
Do đó
?-1=6. Suy ra ? = 7 là đáp án
Cám ơn một bạn đã cho gợi ý rất xuất sắc !
27. Ví dụ 27: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 25B. 24C. 23D. 22
28. Ví dụ 28: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
29. Ví dụ 29: Tìm số phù hợp để thay thế dấu chấm hỏi?
Bạn Tùng Bùi Thanh có góp ý một cách giải như sau:
Từ trên xuống, trái qua ta thấy:
5+5=10
7+3=10
6+1=7
8+2=10
1+6=7
?+2=?
5+2=7
9+1=10
Có 4 cặp có tổng bằng 10. 3 cặp có tổng bằng 7 => cặp còn lại có tổng = 7 <=> ?+2=7 <=> ? = 5
Tuy nhiên như đã nhận xét từ trước, nếu ta đặt ví dụ 1 với ví dụ 29 gần nhau thì thấy chúng giống y hệt, chỉ khác có mỗi 1 vị trí đầu tiên:
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGk1Mp434VX531I_9R7V4kqCiOUznBKD_VZJ_TKvXGxNJRqueKKb20kFNWYbqlOdgQ6sJ_F0dTWs5H7eePv8yq5LVRC06uIbhvSj6Ac-_N71Zov4tA-ZsvOhB6chWRiUeBWRh8mQBfjUA/s1600/vd1.jpg)
Cho nên nghiêng về khả năng ví dụ 29 bị vẽ sai đề, làm ta loay hoay với nhiều cách giải không mấy thuyết phục
Trong khi đó cách ra đề của ví dụ 1 với ý tưởng rất hoàn hảo: Tổng của các số trong hình vuông 2x2 luôn bằng 17 ![love struck](http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/mesg/emoticons7/8.gif)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3828jkHhpY8v-DQuZYvDbrlkB5OakrgdtoYi6xK4AK7HRdPx2Kj4LXvIyCnnO6vSySEQh8w1-v0nmMBjOh1vQmSGhTMaDOl8hdGheOTNlX2k6UHSppUc-6dyShmHRh0r5STiRMv41tW0/s1600/VIDU29.gif) |
Tổng luôn bằng 17 |
30. Ví dụ 30: Tìm số còn thiếu
A. 5B. 6C. 7D. 8
31. Ví dụ 31: Tìm số còn thiếu
A. 1B. 2C. 3D. 4
Nhìn thoáng qua ta thấy 9+7=16
Cho nên làm thử 1 phép trừ:
1645-928=717 => A là đáp án
32. Ví dụ 32: Số nào sẽ thay thế cho dấu chấm hỏi?
A. 6B. 7C. 8D. 9
33. Ví dụ 33: Thay thế dấu ? bằng số phù hợp
A. 48B. 49C. 50D. 51
34. Ví dụ 34: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 3B. 4C. 5D. 6
35. Ví dụ 35: Điền số thích hợp vào ô trống
A. 6B. 7C. 8D. 9
36. Ví dụ 36: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 18B. 19C. 20D. 21
37. Ví dụ 37: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 93B. 94C. 95D. 96
38. Ví dụ 38: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 6B. 7C. 8D. 9
39. Ví dụ 39: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 2B. 3C. 4D. 5
40. Ví dụ 40: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 9B. 10C. 11D. 12
41. Ví dụ 41: Điền số thích hợp vào ô trống
A. 9B. 10C. 11D. 12
42. Ví dụ 42: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 89B. 90C. 91D. 92
43. Ví dụ 43: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 1B. 2C. 3D. 4
44. Ví dụ 44: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 22B. 23C. 24D. 25
45. Ví dụ 45: Điền số thích hợp vào dấu ?
A. 1B. 2C. 3D. 4
Bạn Loc Quang tìm thấy thêm quy luật P(n) khác: Tổng các số cột 1 và 2; 3 và 4; 5 và 6 đều bằng 27. Từ đó suy ra C là đáp án, trùng với lời giải bên trên (chứng tỏ bạn ấy có tinh thần độc lập suy nghĩ và kiên nhẫn rất cao, xin cảm ơn bạn)
Ví dụ cũng đã nhiều. Bài viết đã dài, có làm thêm nữa thì cũng thế thôi. Mác đã dẫn: Không có gì thuộc về con người mà xa lạ đối với tôi. Cho nên nếu có ai đó ngồi cạy cục đặt ra 1 cái đề trắc nghiệm IQ nào đấy thì hiển nhiên chúng ta đều có thể kỳ cạch mò ra được đáp án của nó, không sớm thì muộn, chắc chắn vậy ![love struck](http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/mesg/emoticons7/8.gif)